Probiotici i prebiotici – saveznici u jačanju imuniteta!
Opšte je poznata uloga digestivnog trakta u varenju hrane i pružanju energije telu, koju dobijamo od razgrađenih elemenata hrane. Digestivni trakt apsorbuje vitamine, minerale, elemente u tragovima i sve drugo što je potrebno za normalno odvijanje metaboličkih procesa. Manje su poznati mehanizmi kojima digestivni trakt štiti organizam od brojnih nepovoljnih spoljašnjih uticaja.
Ipak, danas znamo da su želudac i creva najmoćniji imunološki organi. Oni sadrže i najviše imunih ćelija, ali jednako važnu ulogu imaju i milijarde bakterija u crevima koje nas štite od drugih bakterija, virusa, gljivica, parazita i toksina, koji svakodnevno ulaze zajedno sa hranom i vodom u naš digestivni trakt.
Šta su probiotici i prebiotici?
Probiotici
Probiotici su živi bakterijski mikroorganizmi koji povoljno deluju na domaćinapoboljšavajući njegovu crevnu mikrobnu ravnotežu. U tom smislu koriste se samo dobro ispitani sojevi bakterija kao: Lactobacillus acidophilus, Lactoccocus lactis, Bifidobacterium bifidum, Lactobacillus salivarius, Lactobacillus casei i Enterococcus faecium. U pojedinim preparatima kombinuje se više sojeva, a opšte priznati kriterijum za kvalitet probiotika je da mora imati najmanje 2 soja bakterija, ali je poželjno da ih ima i više.
Prebiotici
Prebiotici nisu živi organizmi već supstance koje ljudski organizam ne razgrađuje. Najčešće se radi o nedigestivnim ugljenim hidratima iz mleka ili raznih vrsta voća i povrća. Razgradnja tih supstanci počinje tek u debelom crevu pod uticajem bakterija. Rastvaranjem se stvara propionska, sirćetna i mlečna kiselina, koje snižavaju pH u crevima i tako uništavaju patogene mikroorganizme, a podstiču rast i razvoj normalne crevne flore.
Probiotici i prebiotici se mogu koristiti kao dodatak jelima . Opšte je poznata prisutnost probiotika u jogurtima, kefirima i drugim oblicima kiselog mlečnog proizvoda. Takav način primene možda je dovoljan za zdravo crevo, koje ima sačuvanu normalnu crevnu floru. Glavni nedostatak ovih preparata je što ne sadrže bakterije ljudskog, već životinjskog porekla, pa im je smanjena otpornost na kiselinu želuca i nemaju mogućnost dugoročnog boravka u normalnoj crevnoj flori.
Primena probiotika
Kada usled nekog poremećaja flore, nakon antibiotske terapije, ili nakon citostatske terapije želimo postići efekat probiotikom, tada se moramo odlučiti za gotove preparate liofiliziranih bakterija, od kojih neki sadrže 3, 6 ili čak 10 sojeva bakterija u značajno većoj koncentraciji. Obično se radi o sojevima koji su otporni na kiseline digestivnog trakta, posebno želuca, odnosno sojevima bakterija koje su inače stanovnici ljudskog creva.
Prema novijim istraživanjima primena probiotika indikovana je kod proliva koji su:
- posledica primene antibiotika,
- posledica putovanja,
- posledica kontaminacije hrane raznim mikroorganizmima,
- proliva kod dece uzrokovanih Rotavirusom,
upalnih bolesti creva (Ulcerozni kolitis i Kronova bolest), sindroma iritabilnog creva, infekcije s Helicobacter pylori, nutritivnih i drugih alergija /čak i kod astme/, kod malignih bolesti, kardiovaskularnih bolesti i kod drugih infekcija.
Potpuno je razumljiva i logična primena probiotika kod svih infekcija, poremećaja nakon antibiotske i citostatske terapije, jer probiotici tada pomažu uspostavljanje normalizacije crevne flore.
Kako deluju na organizam?
ovoljan efekat na druga stanja posledica je pojačanog imuniteta. Mehanizam delovanja je imunostimulacija pod uticajem pojedinih bakterijskih sojeva. Unos probiotika stimuliše NK(“ćelije ubice”), jer se njihov broj povećava za 20%.
Veliki značaj ima i formiranje “barijere” u crevu, vezanjem za sluznicu creva. Često vidimo da se urtikarija i angio-neurotski edem javljaju nakon antibiotske terapije i proliva koji suposledica poremećaja normalne crevne flore. To je najčešće posledica kidanja “barijere” u crevu, što otvara mogućnost prodora antigena u krv.
Efikasnost probiotika
Jedno od poznatijih istraživanja koje dokazuju efikasnost probiotika u prevenciji alergije jePANDA istraživanje (Probiotic AND Allergy), koja je sprovedena u Holandiji u trajanju od 5 godina. Majka je uzimala probiotik 6 nedelja ili 2 meseca pre porođaja, a dete je dobijalo probiotik kroz prvu godinu života. Rezultat je stabilna i trajno smanjena pojava alergija u svim oblicima za čak 80%.
Sve više studija potvrđuje opravdanost primene probiotika u brojnim stanjima, kao:
- pomoćno sredstvo u lečenju bolesti,
- zaštita od stresa,
- zaštita od posledica zračenja,
- pomoćno sredstvo u lečenju debljine,
- primena kod teških oblika akutnog pankreatitisa.
Svuda se vide određeni pozitivni efekti na stanje i tok bolesti. Sve to je razlog što brojni poznati timovi širom sveta rade na stvaranju novih probiotičkih lekova, za koje se veruje da će ubrzo dovesti do revolucionarnih promena u brojnim područjima medicine; pre svega uonkologiji, gastroenterologiji, alergologiji, pedijatriji i infektologiji.
Probiotici i prebiotici su relativno nova mogućnost lečenja i prevencije različitih bolesti. Očekuje se njihova sve veća i sve uspešnija primena u ishrani i lečenju ljudi, pa će tako i oni predstavljati “točkić” na kojem će se očekivano bolje i duže življenje “kotrljati” prema napred.
Salveo CEE
